میل لنگ خودرو چیست و چه نقشی دارد؟
میل لنگ یکی دیگر از اجزای موتور خودرو است که نقش مهمی را در موتور خودرو و مکانیسم حرکتی ماشین دارد. البته از آنجا که تمامی اجزای موتور با هم در ارتباط هستند، خرابی و یا اشکال در کار هر کدام از این اجزا می تواند موتور را با خرابی و آسیب روبه رو کند. در ادامه مطالب مربوط به موتور خودرو این بار قصد داریم شما را با میل لنگ و نقش آن در موتور و مکانیسم حرکتی خودور آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
میل لنگ چیست؟
پیشرانه خودرو شامل قطعات زیادی است که به یکدیگر وابسته هستند و اختلال عملکرد یکی از آنها می‌تواند کل سیستم را دچار مشکل کند. میل لنگ یکی از قطعاتی است که در موتور و حرکت کردن خودرو نقشی اساسی را ایفا می‌کند. به طور ساده، این قطعه در واقع حرکات خطی پیستون‌های خودرو را تبدیل به حرکت دورانی می‌کند. لنگ‌های این قطعه به پیستون‌ها متصل هستند و مستقیما حرکات خطی آنها را به حرکات دورانی تبدیل می‌کند.
در خودروهایی با موتور خطی، به تعداد سیلندرها لنگ داریم و در خورجینی‌ها (V) این عدد نصف تعداد سیلندرها است. پیشرانه‌های هشت سیلندر به این دلیل خورجینی ساخته می‌شود که در آنها طول میل لنگ زیاد نشود (همانطور که اشاره شد در موتورهای خورجینی تعداد لنگ‌ها نصف تعداد سیلندر است) و بر اثر گرمای موتور، تاب بر ندارد.
در یک انتهای میل لنگ "فلایویل (Flywheel)" به آن متصل می‌شود که موجب گرفتن لرزش‌های میل لنگ می‌شود. در طرف دیگر چرخ دنده‌ای قرار دارد که "میل بادامک" را به حرکت در می‌آورد.
جنس میل لنگ معمولا از ترکیب فولاد و کربن یا آلیاژ فولاد با فلزهایی مانند نیکل و کروم ساخته می‌شود. همچنین به منظور خنک شدن سریع این قطعه با هوا، از وانادیوم در ساخت این قطعه استفاده می‌شود.
ساختار میل لنگ خودرو
میل لنگ دارای تعدادی تکیه گاه ثابت و تعدادی لنگ متحرک است. در یک سر میل لنگ قطعه ای به نام فلایویل نصب می شود و باعث خنثی شدن ارتعاشات آن می شود. در سر دیگر این قطعه نیز یک چرخ دنده قرار می گیرد که وظیفه به حرکت در آوردن میل بادامک را بر عهده دارد. همچنین در جلوی این چرخ دنده نیز یک پولی (Pulley) نصب شده که مسئول به حرکت در آوردن دینام ، پمپ هیدرولیک، کولر و واتر پمپ است.
به منظور حفظ تعادل در برابر فشار پیستون ها وزنه های تعادلی در میل لنگ قرار گرفته که موجب روان تر شدن حرکت موتور و افزایش دور آن نیز می شود. همچنین ذکر این نکته مهم است که هر چه طول میل لنگ بیشتر باشد تعداد نقاط اتکا نیز باید بیشتر شود تا موتور نرم تر کار کند و احتمال تاب برداشتن آن نیز کمتر شود. در موتور خورجینی به دلیل کوتاه تر شدن طول میل لنگ احتمال تاب برداشتن آن در اثر فشار و گرما کمتر است.
روش های سخت کاری محور میل لنگ
میل‌لنگ ماشین را به برخی از روش‌های حرارتی، سمانتاسیون و نیز به وسیله آبکاری سخت می کنند. عمل سخت‌کاری محورها توسط روش‌های القایی یا سمانتاسیون تا عمق معینی انجام می‌شود. پس از این مرحله، سنگ‌زنی و صاف‌کاری سطوح انجام می‌شود و به منظور کاهش اصطکاک، محورها را پولیش‌کاری می کنند، البته امروزه سخت‌کاری سطحی معمولاً با روش‌های جدیدتری انجام می‌گیرد.
در روش اول، گاز نیترات را با دمای ۵۸۳ درجه سانتی گراد در مجاورت محور میل‌لنگ قرار می‌دهند و پس از جذب شدن گاز نیتروژن توسط فولاد تا عمق کمی، به‌شدت سفت و سخت می‌شود و به آن لایه سفید می‌گویند. به منظور افزایش استحکام میل‌لنگ، دمای داخلی آن در حد کم نگه داشته و سطح قطعه پولیش زده می‌شود.
در روش بعدی، سطح میل‌لنگ در معرض نمک مذاب قرار می‌گیرد و به رنگ خاکستری درمی‌آید و تا عمق ۰٫۰۳ میلی‌متر سخت می‌شود و سخت‌کاری با نیکل یا کروم هم از روش‌های دیگر است، همچنین در قسمت جلوی میل‌لنگ خودرو یک یا دو عدد جای خار برای قرار دادن پولی‌ها و چرخ‌دنده وجود دارد و در قسمت عقب آن، فلانچی برای اتصال به فلایویل طراحی شده است.
تفاوت میل لنگ های موتورهای خطی با موتورهای خورجینی
در موتورهای خطی، تعداد لنگ‌ها برابر با تعداد سیلندرهاست و در موتورهای خورجینی برابر با نصف سیلندرها است. در میل‌لنگ خودرو وزنه‌هایی قرار دارد که وجودشان برای حفظ تعادل در برابر فشار پیستون و شاتون لازم است و همچنین سبب روان‌تر کار کردن موتور خودرو و بالا رفتن دور موتور می‌شوند؛ ازاین‌رو در موتورهای ۸ سیلندر که به شکل خورجینی ساخته می‌شوند، احتمال تاب برداشتن موتور در اثر گرما و حرارت بالای موتور کاهش پیدا می کند.
برای طولانی شدن عمر مفید موتور ماشین نباید درجه حرارت مایع خنک‌کننده ماشین از حد مجاز بیشتر شود و زمانی که موتور ماشین جوش می‌آورد، نباید موتور را خاموش کرد بلکه با ریختن آب روی رادیاتور که باعث کاهش حرارت می شود، درب رادیاتور را با احتیاط باز کرده و آب و مایع خنک‌کننده را چک کنید. در برخی از خودروها مانند پژو ۴۰۵ باید پس از ریختن مایع خنک‌کننده، عمل هواگیری را انجام دهید.
در نظر داشته باشید که دفترچه راهنمای خودرو بهترین کمک‌کننده شما در راستای نگهداری صحیح خودرو است
نشانه های خرابی میل لنگ
میل لنگ به هر یک از دلایل زیر باید تعویض شود:
- تاب یا خمیدگی بیش از اندازه
- ایجاد ترک های عرضی بر روی انگشتی ها یا نقاط اتکا
- سوختن لنگ های ثابت و متحرک
- شکستگی یا بریدن میل لنگ
- از بین رفتن قوس های کناری لنگ ها
نکاتی برای افزایش طول عمر میل لنگ خودرو
میل لنگ در صورت گرم شدن ممکن است خمیده شود. از این رو، دمای آب رادیاتور باید همواره از حد معینی پایین تر باشد. بنابراین، هنگامی که خودرو شما جوش می آورد هرگز نباید آن را خاموش کنید بلکه باید با ریختن آب بر روی رادیاتور دمای آن را کاهش دهید و سپس درب رادیاتور را باز کرده و سطح آب داخل آن را چک کنید. دقت کنید که آب را به روی موتور و منیفولد نریزید.
همچنین هواگیری پس از افزودن آب رادیاتور نیز نقش مهمی در سلامت میل لنگ خودرو دارد.
