نحوه تمیز کردن انژکتور بنزین خودرو
انژکتور قطعه ای در خودرو است که وظیفه تنظیم کردن میزان سوخت رسانی به سیلندرها را برعهده دارد و این میزان وارد شدن سوخت به سیلندر در کارکرد درست خودرو بسیار موثر است. انژکتور سوزنی دارد که ممکن است در نتیجه استفاده از سوخت های کثیف جرم بگیرد و باعث شود تا سوخت کافی به سیلندرها نرسد و خودرو با ایراداتی روبه رو بشود. برای همین تمیز کردن انژکتور بسیار می تواند در بهبود این امر موثر باشد. مخصوصا برای رانندگان حرفه ای که می خواهند خودروشان از 100 درصد کارکرد برخوردار باشد. در این مقاله به معرفی انژکتور می پردازیم و تلاش می کنیم تا شما را با روش های صحیح شست وشوی انژکتور آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
انژکتور خودرو چیست؟
انژکتور خودرو را باید قطعه‌ای الکترونیکی و مکانیکی بدانیم. همان طور که در مقدمه اشاره شد، این قطعه سوخت را به وسیله نازل‌ها یا سوزن‌های خود به سیلندرها می‌پاشد. در واقع انژکتور خودرو در ورودی سیلندرها جای دارد و پس از هر بار باز شدن دریچه هوا، سوخت به داخل پاشیده می‌شود، شمع جرقه زده و باقی ماجرای احتراق شکل می‌گیرد.
عملکرد انژکتور خودرو به وسیله ECU کنترل می شود. در صورتی که انژکتور به دلایلی کثیف شده و قادر به انجام کامل و بی نقص وظیفه خود نباشد، سوخت رسانی با اختلال همراه شده و ممکن است خودرو ریپ زده یا مشکلاتی از این قبیل را نشان دهد. حتی این امر در شکل بسیار شدید خود، می‌تواند یکی از دلایل روشن نشدن خودرو هم باشد.
وظیفه انژکتور چیست؟
وظیفه انژکتورها این است کـــه سوخت را در زاویه مناسب و به مقدار موردنیاز برای کارکرد بهینه موتور به داخل آن بپاشند. و از آنجاکه در هر موتور چندین انژکتور وجود دارد که باید سوخت را به‌صورت یکنواخت بپاشند، تنها یک انژکتور کثیف ميتواند در عملکرد موتور تأثیر بگذارد.
دیر یا زود انژکتورهای موتور انژکتوری خودروی شما کثیف خواهند شد یا تا حدی مسدود می شوند. این موضوع به‌خصوص در خودروهایی کـــه در سیکل‌های کوتاه‌مدت حرکت مي کنند، بیشتر اتفاق می افتد (مانند پیمودن مسافت‌های کوتاه در شهر) زیرا روشن و خاموش کردن مکرر موتور، گرفتگی انژکتورها را افزایش می دهد. این موضوع یکی از مسائل غیرقابل‌اجتناب در قلمرو عملکرد موتورهای انژکتوری است. مگر این که از خودروی خود به‌درستی نگهداری کنید.
علائم و آسیب های ناشی از کثیف بودن انژکتور به خودرو
تأخیر، مکث یا ریپ زدن هنگام دور گرفتن موتور
بدون مخلوط سوخت و هوای مناسب احتراق داخل سیلندرها به تأخیر مي افتد.
احتراق نامنظم
مخلوط سوخت و هوای فقیر (هوای زیاد و بنزین کم) در سیلندرها منجر به احتراق ناقص مي شود. ممکن است یکی از گام‌های احتراق در سیلندر رخ ندهد که باعث کاهش قدرت آنی موتور ميشود و صدای محسوسی تولید می کند. با شدت گرفتن این مشکل، راننده از موتور یا سیستم انتقال قدرت، ضربه و لرزش ایجاد‌شده را احساس می کند.
افت عملکرد موتور
موتور برای احتراق مناسب و قوی نیاز به سوخت کافی دارد. اگر احتراق به تأخیر بیفتد یا جلوی آن گرفته شود از قدرت موتور کاسته می شود و خودرو شتاب کافی نخواهد داشت.
لرزش موتور یا حالت واماندگی (توقف ناگهانی موتور) هنگام کارکرد در دور آرام
پاشش سوخت به‌صورت نامساوی بین سیلندرها باعث ميشود کـــه دور موتور خیلی پایین بیاید و حالت واماندگی رخ دهد.
رد شدن در آزمون آلایندگی
افت راندمان احتراق منجر به سوختن ناقص و ناهماهنگ سوخت و افزایش تولید آلاینده‌ها می شود. بنابراین خودروی معیوب در آزمون‌های معاینه فنی، مردود می شود.
افزایش مصرف سوخت
وقتی راندمان احتراق افت کند، اغلب مجبور می شوید بیشتر گاز بدهید و سوخت بیشتری مصرف کنید تا سطح عملکرد دلخواه شما حاصل شود. وقتی متوجه این علائم در یک موتور انژکتوری شدید، استفاده از مواد تمیزکننده انژکتور، یکی از گزینه‌های آسان و در دسترس است. هرچند بهتر است پیش از بروز مشکل، به‌صورت اصولی و منظم از انژکتورشورها (هم افزودنی‌های مایع و هم کیت تمیزکننده دستی) استفاده کنید. پیشگیری بهتر از درمان است.
نکته مهم:
خودروهای مجهز به توربوشارژر در معرض خطر پدیده ناک یا انفجارهای نامنظم و کنترل نشده هستند که آسیب‌های جدی به موتور وارد مي کنند. این حالت در اثر فقیر بودن بیش‌ازحد مخلوط سوخت هوا (هوای زیاد و بنزین خیلی کم) که در اثر کثیف بودن انژکتور پیش ميآید، اتفاق ميافتد. در موتورهای توربوشارژر، هوا به‌صورت فشرده وارد موتور ميشود و خطر فقیر بودن مخلوط سوخت و هوا، افزایش می یابد.
موتورهای توربوشارژی که به دورهای خیلی بالا می رسند، به پاشش سوخت بسیار دقیق‌تری نسبت به دیگر انواع موتورها نیاز دارند. اگر انژکتورها کثیف و گرفته باشند یا از تعادل خارج شده باشند، خطر آسیب دیدن موتور بسیار بالا ميرود.
البته چنین نیست که مشکل ناک یا احتراق نامنظم در اتومبیل‌های غیر توربوشارژ که از موتورهای تنفس طبیعی استفاده ميکنند، مشکل‌ساز نباشد و قطعاً در این موتورها نیز ميتواند تأثیر منفی بگذارد. اما در اکثر موتورهای انژکتوری معمولی، ناک اغلب در اثر استفاده از بنزین با اکتان پایین پیش مي آید. انژکتورشورهای مایع برای افزایش اکتان سوخت طراحی نشده‌اند و راه‌حلی برای این مشکل نیستند، ولی محصولاتی در بازار هستند که علاوه بر شستشوی انژکتور، عدد اکتان بنزین را بالا ميبرند و در نتیجه به کاهش ناک یا انفجارهای نامنظم خطرناک کمک مي کنند.
نحوه شستشوی سوزن انژکتور
مواد شوینده مناسب برای تمیز کردن انژکتور
مواد شوینده برای سیستم سوخت رسانی و به طور اخص برای انژکتورها، دامنه ی وسیعی از انواع محصولات را در برمیگیرد و نحوه ی کار با آنها هم بسیار متفاوت است: از انواع خیلی ساده که خودتان می توانید در باک بنزین بریزید گرفته تا دستگاه های شوینده ی پیچیده ای که برای تمیز و تست کردن ساخته شده اند. گاه انژکتورها نیاز به تمیز شدن دارند چون در طول زمان بقایای سوخت که چیزی مانند واکس اســـت، در آنها ایجاد گرفتگی می کند. این تجمع مواد در انژکتورها نهایتاً به کاهش جریان سوخت در انژکتور منجر می شود، باعث قطعی در نازل سوخت پاش شده و در رانندگی مشکلاتی مثل تاخیر، مکث یا ریپ زدن به وجود می آورد.
اکثر سوخت ها دارای مواد شوینده هستند که هم سیستم سوخت و هم انژکتورها را تمیز نگه می دارد، ولی گاهی برای موادی که در دراز مدت تجمع کرده و باعث گرفتگی شده اند به شوینده های خیلی قوی تر نیاز داریم.
شست و شوی انژکتور به روشهای مختلفی انجام می شود که هر کدام از آن ها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند:
1- بدون باز شدن سوزن از روی ریل سوخت با استفاده از دستگاه
درحالت اول سوزن از روی خودرو باز نمی شود به صورتی که شیلنگ پمپ بنزین قطع می شود و شیلنگ دستگاه به ریل سوخت وصل شده و با ارسال مواد انژکتور شوی موتور روشن می شود و بعد از این که محلول شستشو تمام شود خودرو خاموش می شود که حدود 25 تا 30 دقیقه زمان می برد و زمان مناسب در این روش حدود 50000 کیلومتر می باشد .
اصلی ترین مزیت این روش شستشوی سوزن انژکتور ، شستشوی مسیر بنزین و سیلندر و سوپاپ و … نیز می باشد.
2- با باز کردن سوزن ونصب بر روی دستگاه چند کاره شست و شو
نحوه شستشوی سوزن انژکتور در حالت دوم ، مواقعی است که سوزن یا سوزن های انژکتور خودرو دچار مشکل می شوند که عمده ترین دلیل آن بنزین آلوده است . در حالتی که سوزن به دلیل وجود رسوب زیاد در بنزین مسدود شده باشد ، سوزن از روی خودرو باز شده و با دستگاه اولتراسونیک و تست سوزن شستشو می شود در این نوع شستشو حالت های دور پایین و دور بالا و نیز تست نشتی انجام می گیرد که حالت پاشش سوزن با چشم نیز قابل رویت است. در صورت عدم رفع مشکل باید سوزن تعویض گردد. در این حالت فقط سوزن شستشو می شود.
3- با استفاده از انژکتور شوی های داخل باک بنزین
حالت سوم را می توان گفت بهترین حالت شستشو است چون زمانی که محلول انژکتور شوی داخل باک ریخته می شود در دورهای مختلف موتور، شستشو انجام می شود. این روش ساده ترین روش برای پاک سازی سوزن انژکتور می باشد.
نکته مهم:
روش استاندارد شستشوی انژکتور به این صورت است که می بایست پیش از انجام هر عملی انژکتور را از محل به صورت کامل باز کنید و آن را در دستگاه مخصوصی ببندید. سپس به وسیله دستگاه اولتراسونیک که مخصوص شستشوی انژکتور است و به همراه مایع مخصوص شستشوی انژکتور در اسپری انژکتور شوی عمل شستشو انجام گیرد. حالا با استفاده از یک اسپری تمیز کننده و مناسب برای شستشوی انژکتور تمامی قطعه را اسپری کنید و آلودگی های آن را بریزید.
استفاده از تینر برای شستشوی انژکتور ممنوع
به عقیده برخی افراد ریختن تینر در باک خودرو باعث می‌شود تا آلودگی‌ها از مسیر سوخت رسانی خودرو پاک شود و عملکرد خودرو بهبود یابد اما این کار جنبه علمی چندانی ندارد و استفاده از این روش توصیه نمی شود.
تینر( thinner ) یک ماده حلّال است و به دلیل خاصیت اشتعال پذیری بالا، موجب بهتر سوختن بنزین در داخل خودرو می‌شود. این بهتر سوختن این تصور را برای راننده ایجاد می‌کند که عملکرد موتور خودرو بهتر شده و رسوبات هم از بین رفته است. اما هرگز چنین نیست و تنها همان سوختن بنزین دچار تغییراتی شده است.(تینرهای آلکیدی ، فوری ، اپوکسی ، پلی اورتان ، سیلیکونی ، شستشو از انواع مختلف این حلال است)
بعضی افراد هم برای پاک کردن سوزن‌های انژکتور از تینر استفاده می‌کنند و فکر می‌کنند این کار باعث بهبود عملکرد آن می‌شود ولی به خاطر وجود رسوب در این مکان‌ها تینر با آنها مخلوط شده و به خاطر غلظت زیاد باعث گرفتگی سوزن و به وجود آمدن ایراداتی می‌شود و ماندن طولانی آن در باک خودرو باعث گشاد شدن شلنگ‌ها می‌شود ( اما ممکن است این کار باعث ایجاد مشکلی در خودروهای نو نشود)
استفاده از تینر فوری برای خودروهایی مثل پیکان، پراید، آردی، روا و خودروهای باری مثل مزدا، نیسان و خودروهایی که باک آن ها از جنس آهن می باشد به هیچ عنوان توصیه نمی شود، چرا که تینر باعث کنده شدن رسوبات جداره باک شده و به داخل پمپ بنزین و انژکتورها نفوذ می کند و باعث سوختن پمپ بنزین و انژکتور می‌شود به جای آن از بنزین سوپر استفاده کنید.
با توجه به معایب زیاد این کار بهتر است از سایر محصولات استفاده کنید تا مشکلی برای خودرو شما ایجاد نشود و یا اگر سیستم سوخت رسانی خودرو شما دچار مشکلی است به مراکز تخصصی مراجعه نمایید
چه زمانی نیاز به شستشوی انژکتور داریم ؟
توصیه می شود جهت اطمینان و جلوگیری از خسارات احتمالی در دوره های 3 ماهه یا کارکرد بین 40 تا 60 هزار کیلومتر اتومبیل خود را جهت چکاپ با دستگاه دیاگ به مراکز مجاز ببرید . این کار باعث افزایش عمر موتور، سنسورها و سیستم سوخت رسانی شده و در نتیجه باعث کاهش مصرف سوخت خودرو می شود .